عود
بَربَط یا عود، سازی ایرانی از رده سازهای زهی زخمهای است که در خاورمیانه از جمله ایران و کشورهای عربی رواج دارد.
عود از قدیمیترین سازهای شرقی به شمار میرود. خاستگاه بربط با استناد به تصاویر حجاری شده عیلامی در هزاره سوم و چهارم پیش از میلاد جنوب و جنوب غربی ایران است. در ظروف فلزی و کتیبههای بجای مانده از عصر ساسانی که نوازندگان را به تصویر کشیدهاند این ساز به وفور دیده میشود. از بربط نوازان مشهور این دوره میتوان به باربد، بامشاد، نکیسا و رامتین را نام برد.
بربت امروزه نقش بسیار کمتری در موسیقی ایرانی دارد. عود عربی بر خلاف بربت ایرانی از اصلیترین سازهای موسیقی عربی است. این ساز پس از اینکه به اروپا برده شد، نام لوت بر آن نهادند.
شکم این ساز بسیار بزرگ و گلابی شکل و دسته آن بسیار کوتاه است. به طوری که قسمت اعظم طول سیمها در امتداد شکم قرار گرفتهاست. سطح رویی شکم از جنس چوب است که بر آن پنجرههایی مشبک ایجاد شدهاست. بربط فاقد «دستان» است و خرک ساز کوتاه و تا اندازهای کشیدهاست. بربط دارای ده سیم یا ۵ سیم جفتی است
بربط (عود) بمترین ساز بین سازهای زهی ایرانی است؛ صدای نرم و در عین حال گرم و جذاب و نسبتاً قوی دارد. این ساز نقش تکنواز و همنواز هر دو را به خوبی میتواند ایفا کند. همانگونه که مستحضرید بربط صدایی بم و تا حدودی تو دماغی داردکه دلیل آن نوع زه (سیم) ساز و عدم وجود پرده بندی روی دستهٔ ساز است. پرده بندی موسیقی ایرانی بخوبی روی این ساز قابل بیان است.
از جملهٔ عود نوازان معروف میتوان به منصور نریمان، حسن منوچهری، محمود رحمانی پور، اکبر محسنی و عبدالوهاب شهیدیاشاره کرد.
برنامه کلاسی:
اساتید | روز |
---|---|
|