دف
دف را به عرصه عمومی موسیقی آوردم. تا قبل از آن دف سازی نشسته در خانقاه بود. در حصار سایه امن خانقاه گوشه گرفته بود تا از گزند حلال و حرام موسیقی مصون بماند. بیژن کامکار
دف
دف یک ساز کوبه ای است که در موسیقی ایرانی ساز ضربی نامیده می شود. ظاهر آن شبیه به “دایره” ولی کمی بزرگتر و صدای آن بم تر است.
ساز دف تشکیل شده از یک حلقه ی چوبی است که پرده ی نازکی در یک سمت آن کشیده شده است. این پرده از پلاستیک یا پوست طبیعی حیوانات است. صدای ساز حاصل ضربات انگشتان نوازنده بر همین پرده است. ابتدا و انتهای حلقه ی چوبی با برش زاویه‌دار (اصطلاحاً برش فارسی) به هم چسبیده می‌شوند و ضخامت یک سمت از حلقه (کلاف) با تراشیدن چوب کمتر شده و پوست با سریش روی این لبه می‌چسبد و با گل‌میخ محکم میشود.
ساختمان دف را می‌توان به اجزای زیر تقسیم کرد:
- کلاف اصلی (قاب)
- پوست
- حلقه‌ها (زنجیر)
- گل‌میخ‌ها
- شستی (جای انگشت شست)
حضور دف در ایران به زمان ایران باستان برمی‌گردد. شکل چهار گوش آن در تمدن ایلام در قرنهای هفتم و هشتم قبل از میلاد به کار می‌رفته‌است. دف چهارگوش هنوز در برخی کشورهای عربی مورد استفاده قرار میگیرد. دف گرد (دایره شکل) در مصر ۱۳۰۰ پیش از میلاد دیده میشود. در ایران نمونه‌های بسیاری از دف و دایره در مینیاتورهای دورهی گورکانیان و صفویان مشاهده میشود. در نقاشی‌های دوران صفوی اغلب دف به همراه نی در مجلس سماع دیده میشود و در اشعار شعرای کهن نیز اغلب این دو با یکدیگر می‌آیند.
در دوران پیش از اسلام دف در موسیقی ایرانی و کُردی حضور داشته به‌طوری‌که رد پای ریتم‌های آن هنوز در موسیقی کردی وجود دارد، اما با ورود اسلام این ساز جهت بقای خود در خانقاه‌ها و تکایای کردستان بست نشست و برای بیش از ۱۳ قرن در خانقاه‌های کردستان همدم دراویش کردستان شد و با ذکر و سماء آنها آمیخته شد بطوریکه ذکرها در هر مقامی با ریتم خاص خود در دف همراه هستند و به عبارتی هر ذکری مقام خود را دارد که مقام‌های دف نام دارند. مقام‌های دف در طرایق کسنزانی و قادری و دیگر طرایق از ۷ تا ۱۰ مقام اصلی هستند. این بست نشینی دف تا سال ۱۳۵۳ ادامه داشت تا این که به اهتمام محمدرضا لطفی و با زحمات بیژن کامکار این بست به پایان رسیده و در این سال پس از قرن‌ها در اجراهای عمومی و در موسیقی غیرعرفانی استفاده شد.
کاربرد دف
چنان‌که از کتاب‌های موسیقی و نوشته‌ها و اشعار بر می‌آید، دردوره اسلامی ایران، این ساز برای پشتیبانی از ساز و حفظ وزن به کار می‌رفته و رکن اصلی مجالس عیش و طرب و محافل اهل ذوق و عرفان بوده که قوالان هم با خواندن سرود و ترانه آن را به کار می‌بردند.
با اینکه در گذشته دف بیشتر برای نواختن در خانقاه ها و موسیقی عرفانی مورد استفاده میگرفت ولی امروزه در اکثر سبک های موسیقی ایرانی شامل موسیقی دستگاهی، مقامی، فولکلوریک و تلفیقی و… مورد استفاده قرار میگیرد.
صدا گرفتن از دف در استودیو کاری بسیار دشوار است. دف بیژن کامکار در گل صدبرگ و آتش در نیستان از جمله نمونه‌های موفق ضبط در استودیو می‌باشند.
از این ساز در قاره آسیا بیش از مناطق دیگر جهان استفاده می‌کنند و هر کشوری به فراخور حال و هوای موسیقی خود، از آن استفاده می‌کند. کاربرد دف به ویژه در خاورمیانه از سایر جاها بیشتر است. کشورهای عربی همچون عربستان و عمان و کشورهای دیگری چون ترکیه، عراق و آذربایجان از جمله جاهاییست که دف در آنها رواج دارد. پس از آنکه تمبک مجلسی شد به تدریج جای دف را گرفت و از رونق دف کاست و دف را بیشتر در شهرهای کوچک و قصبات در مجالس عیش و سرور به کار می‌بردند به ویژه در کردستان و آذربایجان بسیار متداول بود و نوازندگان ماهر داشت. در سال‌های اخیر، دف‌نوازی در بیشتر شهرهای ایران رایج‌تر شده‌است و هنر آموزان به آموختن آن روی آورده‌اند. در کردستان و به ویژه در استان کردستان و کرمانشاه دف‌نوازی در میان مردم جایگاه خاصی دارد. رواج بسیار زیاد دف در کردستان به دلیل وجود آیین‌های عرفانی در این ناحیه است. به همین خاطر، بسیاری از مردم کردستان آشنایی مقدماتی با دف دارند. همچنین، به دلیل حلال شمرده شدن دف در دین اسلام پیروان سایر طریقت‌ها، از جمله نقشبندیه، از دف استفاده می‌کنند. مراسم‌های مولودخوانی از دیگر مراسم‌هایی است که مردم کردستان در آن دف‌نوازی می‌کنند.
انواع و اندازه‌ها
عرض حلقه‌ی چوبی دف حدود ۵ تا ۷ سانتی‌متر و قطر آن از ۲۵ تا ۴۰ سانتی‌متر است.
ساز دف با اندازه های دو چهارم و سه چهارم نیز ساخته میشود.
نگهداری و سرویس ساز
نگهداری از دف پوستي:
بخش اصلي توليد كننده ي صدا در اين دف از پوستي كه طي روش هاي دباغي آماده شده تشکیل شده است. از آنجایی که پوست بافتی زنده است بنابراین به گرما و سرما واکنش نشان خواهد داد. استفاده طولانی مدت در معرض هوای سرد یا گرما موجب پارگی و آسیب دیدگی دف خواهد شد. بهترين نوع دف پوستي، نوعي موسوم به دف پوستي خورشيدي است که نسبت به سایر دف ها مقاوم تر است.
برای مراقبت از دف پوستی نکات زیر را رعایت کنید:
1- محل شستی ساز باید در مکان درستی از ساز باشد. در هنگام انتخاب ساز بايد دقت كنيم محل شستي ساز باید با دست شما متناسب باشد. انگشت شست شما نبايد در محل گرفتن شستي با پوست دف تماس پیدا کند زیرا به مرور زمان موجب نازک شدن پوست و ایجاد پارگی خواهد شد.
2- همانگونه که اشاره کردیم تغییرات آب وهوایی موجب آسیب به دف خواهد شد. تغییرات دمایی یعنی قرارگرفتن در مقابل باد کولر و یا نواختن دف در دمای زیاد موجب پارگی و از بین رفتن پوست این نوع ساز میشود. بنابراین از تغییرات آب وهوایی به شدت بپرهزید.
3- قبل از شروع نواختن دف حتما دست های خود را تمیز کنید. چربی، آلودگی و گردخاک به مرور زمان پوست را از بین خواهد برد.
نگهداری از دف تلقي:
دف تلقي در واقع نوع اصيل اين ساز به شمار نميرود. اما صدای رساتر این ساز در همنوازی های گروهی بسیار گوش نوازتر است.
دف تلقي به اين دليل كه بخش اصلي توليد كننده ي صدا در آن از ماده ي مصنوعي ساخته شده در مقابل تغییرات دمایی و یا رطوبت مقاومتر از نوع پوستی است. بنابراین گزینه بهتری برای محیط های سرد، گرم و یا مرطوب خواهد بود. نوع تلق انتخابی برای این نوع دف در عین نازکی باید محکم باشد. از تلق های سنگین و خشک استفاده نکنید این نوع تلق در عین بدی صدا، با وجود ضربه های محکم پاره خواهد شد.
در صورتی که شما مبتدی هستید بهتر است از سازهای تلقی استفاده کنید این نوع ساز در مقابل سازهای پوستی استحکام بیشتری دارند و هنگام خرید دف به سفتی، شلی و یا ضخامت پوست توجه کنید تا سازتان سریعا آسیب نبیند.
چرا آوای ماهان؟
آموزشگاه موسیقی آوای ماهان مجموعه ای است فرهنگی و هنری متشکل از کادر مجرب و به روز از اساتید و نوازندگان که همگی دارای سوابق قابل توجه فعالیت در ارکسترهای مطرح ایران (همچون ارکستر سمفونیک و ارکسترهای راک، پاپ و جز) و تدریس هستند با بهره گیری از فضا و امکانات آموزشی مناسب شامل سازهای آکوستیک و الکترونیک، کلاسها و سالن تمرین مجهز، در کنار کادر اداری دقیق و مجرب که در زمینه ی برگزاری کلاسهای موسیقی، رویدادها و کارگاههای پژوهشی و آموزشی، کنسرت های هنرجویی و حرفه ای و تولید آثار موسیقایی فعالیت می کند. توجه اصلی ما در مجموعه آوای ماهان بر کیفیت آموزش در زمینه های درک و شناخت موسیقی، پیشبرد تکنیک، علاقمندسازی هنرجویان و خدمات دقیق و منظم به اساتید و هنرجویان در چیدمان و برگزاری کلاسها و رویدادهای مرتبط است. گروه کُر آوای ماهان از حرفه ای ترین گروههای کُر فعال کشور است که همواره در سالنهای مهم کشور، جشنواره های داخلی و خارجی و مسابقات متعدد شرکت داشته و افتخارات گوناگون کسب کرده است. همچنین پروژه های مختلفی در زمینه ی تنظیم موسیقی و آهنگسازی برای نمایش، آثار موسیقی کلاسیک و پاپ در این مجموعه به انجام رسیده و در مواردی توسط اساتید و یا هنرجویان به اجرا یا ضبط رسیده است.
همکاری با اساتید مجرب و به روز
فضای آموزشی و امکانات مناسب
افتخارات متعدد آوای ماهان، اساتید و هنرجویان
برگزاری کنسرت های هنرجویی و حرفه‌ای
ارکستر، گروه کُر و تمرینهای جمعی
تنوع کلاسها و ورکشاپهای حضوری و آنلاین
همکاری با اساتید مجرب و به روز
فضای آموزشی و امکانات مناسب
افتخارات متعدد آوای ماهان، اساتید و هنرجویان
برگزاری کنسرت های هنرجویی و حرفه‌ای
ارکستر، گروه کُر و تمرینهای جمعی
تنوع کلاسها و ورکشاپهای حضوری و آنلاین
هنرجویان آوای ماهان
سوالات متداول
همکاری در ارکسترهای کلاسیک و پاپ، نوازندگی در آنسامبل های کوچک مانند کوارتت ها، ضبط استودیویی، اجرا در موسیقی تئاترها، تدریس
بهتر است که شروع یادگیری ساز بصورت حضوری باشد تا معلم بتواند در مورد اکول نوازندگی (یعنی نحوه ی نشستن درست، گرفتن ساز و آرشه، انگشت گذاری، ...) نکات مهم و اولیه را به هنرجو بگوید و موارد فوق را چک کند، اما به طور کلی حتا برای شروع نیز می توان کلاسهای آنلاین را داشت.
میزان تمرین مورد نیاز شما بستگی به هدف و جدیت شما در یادگیری این ساز دارد. اما حداقل میزان متوسط تمرین روزی .... ساعت در ۶ ماه اول شروع ساز و روزی .... ساعت در ..... بعدی دوره ی آموزشی است
مدت یادگیری ساز بستگی به میزان تمرین شما دارد، و هرچه مدت آموزش شما بیشتر باشد حرفه ای تر خواهید بود. برای اینکه بتوانید به حداقلی از نوازندگی برسید که بتوانید در جمع یا ارکسترهای آماتور شروع به کار کنید حداقل دو الی سه سال نیاز به تمرین مستمر تحت نظارت استاد دارید
بله. برای کودکان با توجه به جثه ی آنها سایزهای متفاوتی از ساز در بازار موجود است. سایز ۴/۴ این ساز مناسب افراد بالغ و بزرگسال است و برای کوچکترها سایزهای ۴/۳، ۴/۲، ۴/۱ از این ساز قابل تهیه است
کودکان کم سن (۴ تا ۷ سال) اگر دوره ی ارف را گذرانده باشند در یادگیری این ساز موفق تر خواهند بود، اما برای بزرگسالان (۸، ۹ سال به بالا) پیش نیازی لازم نیست و تمامی موارد مورد نیاز در طول دوره ی آموزش تدریس خواهد شد
بهترین سن شروع ساز از حدود ۶، ۷ سالگی هست، اما هنرجویانی از سن ۴، ۵ سال هم شروع کرده و در یادگیری این ساز موفق بوده اند
چرا آوای ماهان؟
آموزشگاه موسیقی آوای ماهان مجموعه ای است فرهنگی و هنری متشکل از کادر مجرب و به روز از اساتید و نوازندگان که همگی دارای سوابق قابل توجه فعالیت در ارکسترهای مطرح ایران (همچون ارکستر سمفونیک و ارکسترهای راک، پاپ و جز) و تدریس هستند با بهره گیری از فضا و امکانات آموزشی مناسب شامل سازهای آکوستیک و الکترونیک، کلاسها و سالن تمرین مجهز، در کنار کادر اداری دقیق و مجرب که در زمینه ی برگزاری کلاسهای موسیقی، رویدادها و کارگاههای پژوهشی و آموزشی، کنسرت های هنرجویی و حرفه ای و تولید آثار موسیقایی فعالیت می کند. توجه اصلی ما در مجموعه آوای ماهان بر کیفیت آموزش در زمینه های درک و شناخت موسیقی، پیشبرد تکنیک، علاقمندسازی هنرجویان و خدمات دقیق و منظم به اساتید و هنرجویان در چیدمان و برگزاری کلاسها و رویدادهای مرتبط است. گروه کُر آوای ماهان از حرفه ای ترین گروههای کُر فعال کشور است که همواره در سالنهای مهم کشور، جشنواره های داخلی و خارجی و مسابقات متعدد شرکت داشته و افتخارات گوناگون کسب کرده است. همچنین پروژه های مختلفی در زمینه ی تنظیم موسیقی و آهنگسازی برای نمایش، آثار موسیقی کلاسیک و پاپ در این مجموعه به انجام رسیده و در مواردی توسط اساتید و یا هنرجویان به اجرا یا ضبط رسیده است.کاروپت همچنین با اطلاع رسانی و نشر مقالات و اطلاعات مفید درباره رفتار و نگهداری حیوانات، در راستای بالا بردن فرهنگ درست نگهداری از حیوانات خانگی و نیز حمایت از حیوانات بی سرپرست تلاش می‌کند. پت شاپ ما در کرج بوده و خدمات خود را در سراسر کشور ارائه می‌دهد، امید ما جلب رضایت شما است.
لطفاً نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را در راستای ارتقای کیفیت سرویس دهی با ما در میان بگذارید. پیشاپیش از توجه شما کمال تشکر را داریم.
