سلفژ
سلفژ یک فرایند ذهنی است که در نتیجه ی آن هنرجو بر خواندن و نوشتن موسیقی تسلط پیدا میکند.
Bobby McFerrin – Improvisation
سلفژ
سلفژ ، علم خواندن نت های موسیقی، یک فرایند ذهنی است که در نتیجه ی آن موزیسین بر خواندن و نوشتن موسیقی تسلط پیدا میکند. درست مانند الفبا و دستورزبان که خواندن و نوشتن را برای ما ممکن می سازد، یادگیری سلفژ نیز خواندن قطعات موسیقی و نوشتن آنها را الف) در مواردی که قصد خواندن یا اجرای یک قطعه ی نگارش شده را داریم ب) در مواردی که می خواهیم قطعه ی موسیقی ای که شنیده ایم را بر روی کاغذ بیاوریم و پ) برای شنیدن صدای یک قطعه ی نوشته شده در ذهن مان ممکن می سازد.
در کلاس سلفژ مهارتهای زیر در هنرجویان پرورش می یابد.
1.مهارت نت خوانی و افزایش سرعت در نت خوانی
با یادگیری این مهارت هنرجو توانایی تشخیص نت بلافاصله بعد از دیدن آن را به دست می آورد.به این مهارت سایت ریدینگ نیز گفته می شود. مدرسان سلفژ با تمرین های سایت ریدینگ سرعت نت خوانی هنرجو را در کلیدهای مختلف شامل کلید سل، کلید فا و کلید دو بالا می برند.
2.درک ریتم و خوانش ریتم
این مهارت به معنای درک درست و اجرای ریتم یک قطعه (ارزش زمانی نتها) با دیدن نتهای آن، یا توانایی درک و نوشتن ریتم پس از شنیدن اجرایی از یک قطعه است.
- مهارت آوازی
پس از شناخت نت باید روی یادگیری ایجاد صدای آن نت مسلط شد. در پرورش این مهارت با کمک ابزارهایی مانند گام، آکورد، فواصل یا جاذبه می توان کوک درست نتها را بصورت ذهنی پیدا کرد. با دستیابی به مهارت های آوازی و ریتم هنرجو توانایی اجرای ملودی را به دست می آورد. همچنین این مهارت شامل جمله بندی و موزیکالیته نیز می شود به این معنا که از نت ها بیان و کاراکتری درست ارائه شود.
- تئوری موسیقی
از ملزوماتی که مدرسان در کنار سلفژ آموزش می دهند تئوری موسیقی و تحلیل است. هنرجو برای ارتباط برقرار کردن با نت ها و توانایی ایجاد صدای آنها، نیاز به دانستن تئوری موسیقی، شناخت فواصل، گام ها و آکوردها دارد تا بعد از آن بتواند با استفاده از مدلهای صوتی تعریف شده بر اساس هرکدام از اینها، صداها را پیدا و اجرا کند.
- دوئت و سینگ اند پلی
مدرسان سلفژ در دوره های بالاتر بعد از پیشرفت هنرجو در مرحله ملودی خوانی و آوازی از طریق روشهایی مثل خواندن دوئت و سینگ اند پلی، برای پیشرفت بیشتر هنرجو استفاده می کنند. دوئت توانایی هنرجو را در ایجاد هماهنگی با خواننده دیگر افزایش می دهد و تطبیق و حفظ سرعت و کوک خواندن و اتکا به شنیدار را تقویت می کند. سینگ اند پلی مرحله ای است که هنرجو همزمان توانایی نواختن با پیانو و خواندن را پیدا میکند و به این ترتیب دید هنرجو روی نت گسترده تر می شود میتواند سه خط مستقل شامل دست چپ و دست راست پیانو و خط آوازی را هم زمان خوانده و اجرا کند.
- دیکته موسیقی
مهارت نوشتن موسیقی بعد ازشنیدن که در مراحل اولیه تک صدایی (مثلا صدای یک ساز مثل فلوت یا یک دست در پیانو) و در مراحل پیشرفته می تواند دوصدایی یا بیشتر(صدای چند ساز به شکل همزمان) باشد. با کسب این مهارت هنرجو توانایی مکتوب کردن انواع موسیقی را خواهد داشت.
چه کسانی به سلفژ نیاز دارند؟ (مخاطبان سلفژ)
دانستن حداقل بخشهایی از سلفژ برای هر موزیسینی لازم است.
یک نوازنده برای اجرای یک قطعه از روی نت به مهارت سایت ریدینگ نیاز دارد. سایت ریدینگ توانایی اجرای نت به محض دیدن آن است که به آن دشیفراژ نیز می گویند.
در ارتباط با آهنگسازان اهمیت شناخت و تسلط بر سلفژ بسیار بیشتر می شود. یک آهنگساز قبل از ساخت آهنگ و نوشتن آن نیاز دارد تا در ذهن خود آن را بشنود و برای انتخاب نت ها تصمیم بگیرد. در نتیجه آهنگسازها چه در زمینه ریتم و چه در زمینه ی شنوایی به سلفژ نیاز دارند. توانایی تبدیل موسیقی به نت و تنظیم آن برای سازهای دیگر یا یک ارکستر با شناخت درست از فواصل و نت ها به دست می آید که تسلط بر سلفژ را به یکی از نیازهای اصلی یک آهنگساز تبدیل می کند.
رهبران ارکستر باید توانایی خواندن و فهمیدن نتهای همه سازهای یک ارکستر را با سرعت بالا داشته باشند. آنها باید در لحظه صدای نت را در ذهنشان بشنوند و بدانند که هر سازقرار است چه چیزی اجرا کند و چه انتظاری از هر کدام از سازها می رود. تسلط بر سلفژ و تئوری موسیقی از نیازهای اولیه ی یک رهبر ارکستر است.
خوانندگان بیشترین نیاز را به سلفژ دارند. خوانندگان برای کوک خواندن، درک درست ریتم و برای اجرای یک قطعه از روی نت، باید بر سلفژ تسلط داشته باشند. در این میان خوانندگان کلاسیک، اپرا و خوانندگان گروه کر وابستگی بسیار بیشتری به سلفژ دارند. نت ها برای این دسته از خوانندگان، توسط آهنگساز نوشته شده و در اختیار آنها قرار می گیرد. خواننده باید بتواند با اصولی که در سلفژ آموخته پارت خود را به درستی اجرا کند.
سلفژ کاملا به ذهن مربوط است اما صداسازی با فیزیک خواننده سر و کار دارد. در واقع در سلفژ مانند یادگیری زبان، الفبا و اصول موسیقی را می آموزیم و صداها را میشناسیم و یاد می گیریم که آنها را تولید کنیم. صداسازی کیفیت صدا را ارتقا می دهد. مربی صداسازی به هنرجو می آموزد که چگونه با تکنیکهایی مثل استفاده درست از بدن، تنفس، پیدا کردن رجیسترها و ..نت های بالا را اجرا کند، از رزونانس ها استفاده کند، انواع تکنیک های آوازی را بکار ببرد و صداهای مختلف را تولید کند. در واقع سلفژ و صداسازی مکمل یکدیگر، اما متفاوت هستند.
روشهای تدریس سلفژ بسیار متنوع است. بعضی از مدرسان تنها با فواصل، سلفژ را آموزش می دهند. این روش ممکن است برای دانشجویان موسیقی مناسب باشد، اما برای کسانی که تازه آموزش موسیقی را آغاز کرده اند، این روش ممکن است کمی پیچیده و دشوار باشد. روش دیگر در تدریس سلفژ، روش جاذبه است که در ایران مبدع آن آقای شریف لطفی است. برخی مدرسین نیز به روش گوشی سلفژ را آموزش می دهند. به این شکل که هنرجو پس از شنیدن ملودی آن را تقلید می کند. این روش باعث می شود که هنرجو اگر با نت جدیدی رو به رو شود قادر به پیدا کردن و اجرای آن نباشد. زیرا فقط توانایی اجرای آنچه که شنیده و تقلید کرده را خواهد داشت. روش دیگر تدریس بر اساس آکوردها و سیستم پایدار و ناپایدار است. این روش نیز ممکن است برای هنرجویان مبتدی کمی گمراه کننده باشد. روش آموزش سلفژ در آموزشگاه آوای ماهان بر اساس به کارگیری ابزارهای گوناگون است. در موقعیت های مختلف و در مواجهه با هر قطعه موسیقی هنرجو بر اساس نیاز تصمیم می گیرد از کدام ابزار یا راه حل برای سریعتر به نتیجه رسیدن استفاده کند. ممکن است در موقعیتی، قوانین مربوط به فواصل، هنرجو را سریعتر و ساده تر به نت مورد نظر برساند و در جایی قواعد گام ها و آکوردها مفیدتر باشد. در دوره ی سلفژ تلاش می شود تا با روشهای ساده هنرجو را سریعتر به مرحله ی ملودی خوانی ساده رساند به شکلی که بتواند روی فواصل گام حرکت کند و در مراحل بعد بر اساس نیاز از آکوردها و پرشهای فواصل استفاده کند و به تدریج توانایی خواندن قطعات پیچیده تر را به دست آورد.
آموزشگاه سلفژ آوای ماهان
آموزشگاه موسیقی آوای ماهان مجموعه ای است فرهنگی و هنری متشکل از کادر مجرب و به روز از اساتید و نوازندگان که همگی دارای سوابق قابل توجه فعالیت در ارکسترهای مطرح ایران (همچون ارکستر سمفونیک و ارکسترهای راک، پاپ و جز) و تدریس هستند با بهره گیری از فضا و امکانات آموزشی مناسب شامل سازهای آکوستیک و الکترونیک، کلاسها و سالن تمرین مجهز، در کنار کادر اداری دقیق و مجرب که در زمینه ی برگزاری کلاسهای موسیقی، رویدادها و کارگاههای پژوهشی و آموزشی، کنسرت های هنرجویی و حرفه ای و تولید آثار موسیقایی فعالیت می کند. توجه اصلی ما در مجموعه آوای ماهان بر کیفیت آموزش در زمینه های درک و شناخت موسیقی، پیشبرد تکنیک، علاقمندسازی هنرجویان و خدمات دقیق و منظم به اساتید و هنرجویان در چیدمان و برگزاری کلاسها و رویدادهای مرتبط است. گروه کُر آوای ماهان از حرفه ای ترین گروههای کُر فعال کشور است که همواره در سالنهای مهم کشور، جشنواره های داخلی و خارجی و مسابقات متعدد شرکت داشته و افتخارات گوناگون کسب کرده است. همچنین پروژه های مختلفی در زمینه ی تنظیم موسیقی و آهنگسازی برای نمایش، آثار موسیقی کلاسیک و پاپ در این مجموعه به انجام رسیده و در مواردی توسط اساتید و یا هنرجویان به اجرا یا ضبط رسیده است.
سلفژ هم شامل تئوری و هم تمرین عملی است. هنرجویان در این کلاسها علاوه بر یادگیری تئوری موسیقی، تمرینهای عملی برای تقویت شنوایی و خواندن نتها نیز انجام می‌دهند.
کلاسهای سلفژ در آموزشگاه آوای ماهان به‌صورت حضوری و خصوصی برگزار می‌شود. این کلاسها در محیطی حرفه‌ای و مجهز ارائه می‌شوند تا هنرجویان تجربه‌ای کامل از آموزش موسیقی داشته باشند.
برای ثبت‌نام در کلاسهای سلفژ، می‌توانید به صفحه برنامه کلاسها در وب‌سایت آموزشگاه آوای ماهان مراجعه کنید یا از طریق تماس با آموزشگاه اقدام کنید.
بله، کلاسهای سلفژ مناسب برای افرادی است که می‌خواهند توانایی‌های شنیداری خود را تقویت کنند و حتی اگر هیچ تجربه موسیقی‌ای ندارند، می‌توانند از این کلاسها بهره‌مند شوند.
مدت زمان یادگیری سلفژ بستگی به هدف شما و میزان تمرین دارد. به‌طور کلی، برای تسلط بر مباحث پایه سلفژ ممکن است چند ماه زمان لازم باشد، اما برای رسیدن به سطوح پیشرفته‌تر ممکن است بیشتر از یک سال طول بکشد.
بله، کلاسهای سلفژ به‌شدت به افرادی که می‌خواهند مهارتهای آوازخوانی خود را تقویت کنند کمک میکند. این کلاسها به شما آموزش می‌دهند که چگونه صدای خود را کنترل کنید و به‌طور دقیق‌تر و هماهنگ‌تر آواز بخوانید.
آموزش سلفژ
سلفژ به عنوان یکی از ارکان اساسی در آموزش موسیقی، به هنرجویان کمک میکند تا توانایی خواندن نتها و درک بهتر موسیقی را به‌دست آورند. اگر به دنبال یادگیری سلفژ در تهران هستید، آموزشگاه آوای ماهان بهترین گزینه برای شماست. این آموزشگاه با بهره‌گیری از اساتید مجرب و دوره‌های تخصصی، سلفژ را از سطح مقدماتی تا پیشرفته تدریس میکند. هنرجویان در این کلاسها با اصول سلفژ، تئوری موسیقی و تکنیک‌های آوازی به‌صورت گام‌به‌گام آشنا می‌شوند.
سلفژ چیست
سلفژ (که در تلفظ اسپانیایی «سلفئو» و در ایتالیایی «سلفژیو» نامیده می‌شود) در واقع پایه و مبنای آموزش موسیقی محسوب می‌شود. این تکنیک، متدی آموزشی برای آموزش زیر و بمی صدا (Pitch) و خوانندگی است که چارچوبی برای ملودی‌ها فراهم میکند تا روابطی قابل فهم میان بسامد آواها ایجاد شود و گوش هنرجو را برای شنیدن الگوهای ملودیک تربیت کند.
سلفژ که طرح بنیادی در آموزش گوش است، از دو بخش اساسی تشکیل شده است که هر هنرجو باید در هر دوی آنها مهارت کسب کند:
- قسمت تئوریک: شامل شناخت و یادگیری علائم، قواعد، و قوانین موسیقی است.
- قسمت عملی: مربوط به خواندن و تلفظ صحیح نتها می‌شود.
در این تکنیک، هر نت میزان با یک هجای ویژه خوانده می‌شود که به آن سیلاب سلفژ می‌گویند. تعداد این سیلاب‌ها هفت تا است که به ترتیب «دو، ر، می، فا، سل، لا و سی» خوانده می‌شوند. پایه یادگیری سلفژ در کنار این سیلاب‌ها، دانستن ارزش زمانی هر نت و ارزش زمانی هر سکوت است.
آموزش حضوری سلفژ در آموزشگاه آوای ماهان
آموزشگاه آوای ماهان برای دسترسی بهتر علاقه‌مندان، کلاسهای حضوری سلفژ را برگزار میکند. این دوره‌ها در محیطی کاملاً حرفه‌ای و مجهز در تهران برگزار می‌شوند و به هنرجویان تجربه‌ای واقعی از فضای موسیقی می‌دهند. شما می‌توانید بر اساس نیاز و شرایط خود، بهترین گزینه را انتخاب کنید.
برنامه کلاس آموزش سلفژ
برنامه کلاس سلفژ در آموزشگاه آوای ماهان به‌گونه‌ای طراحی شده است که هنرجویان در تمامی سطوح، از مبتدی تا پیشرفته، بتوانند مهارتهای لازم برای خواندن نتها و درک موسیقی را به‌دست آورند. در این کلاسها، مباحث پایه‌ای مانند نت‌خوانی، فهم ساختار موسیقی، تلفیق صداها و آواها و تکنیک‌های آوازی تدریس می‌شود. هنرجویان پس از یادگیری این اصول، به تمرینهای عملی و اجرای قطعات ساده پرداخته و مهارتهای سلفژ خود را تقویت می‌کنند.
شما می‌توانید برای اطلاع از ساعات و روزهای کلاس سلفژ به صفحه برنامه کلاسهای سلفژ مراجعه کنید.
در مراحل پیشرفته‌تر، تمرکز کلاسها بر روی تکنیک‌های پیچیده‌تر و درک عمیق‌تر از تئوری موسیقی قرار می‌گیرد. استادان مجرب آموزشگاه آوای ماهان با بهره‌گیری از متدهای نوین و اصولی، هنرجویان را به سمت درک عمیق‌تر از موسیقی و تسلط بر سلفژ هدایت می‌کنند. کلاسها به‌صورت خصوصی برگزار می‌شود و هنرجویان را برای اجرای دقیق و حرفه‌ای در سبک‌های مختلف موسیقی آماده میکند. در پایان هر دوره، هنرجویان قادر به اجرای قطعات پیچیده‌تری با تسلط کامل خواهند بود.
سه رکن اساسی در تمرین سلفژ
سلفژ به معنای نوشتن و خواندن نتهای موسیقی است؛ درست مانند یادگیری هر زبان دیگری که نیازمند توانایی خواندن و نوشتن است. آموزش سلفژ شامل سه مهارت حیاتی است:
1. صداخوانی یا کانتاتی (Cantati): این مفهوم به خواندن نتها با صدای دقیق و درست مربوط است. هنرجو می‌آموزد که نت را دقیقاً در همان فرکانس و زیر و بمی بخواند، به‌گونه‌ای که صدای تولیدشده توسط او، با همان نت نواخته شده توسط سازی مانند پیانو یکی باشد.
2. وزن‌خوانی یا پارلاتی (Parlati): در این بخش، هنرجو کشش زمانی نتها و ریتم قطعات مختلف موسیقی (مانند ریتم‌های ۳/۴ یا ۴/۴) را اجرا میکند. درک صحیح ریتم یکی از مهم‌ترین عناصر هر هنر اجرایی است که به جلوگیری از یکنواختی کمک میکند و در خوانندگی و حتی بازیگری نیز بسیار حیاتی است.
3. دیکته موسیقی (Musical Dictation): با این مهارت، موسیقی‌دان قادر خواهد بود نت هر صدایی را که می‌شنود تشخیص دهد و ریتم نتهای متوالی را درک کرده و آن را یادداشت کند. یادگیری دیکته موسیقی برای موزیسین‌ها یک تخصص بسیار جذاب محسوب می‌شود.
تفاوت های بین آواز و سلفژ
بسیاری از هنرجویان بین کلاس آواز و سلفژ تفاوت قائل نیستند. این دو مهارت مکمل یکدیگرند، اما تمرکز هر کدام متفاوت است:
| مهارت | تمرکز اصلی | نقش در فرآیند موسیقی |
|---|---|---|
| آواز | نفس‌گیری اصولی، کنترل حجم و کیفیت صدا، کار روی وسعت صوتی، بیان احساسی. | مهارت اجرا و حس را تقویت میکند (مثل نواختن قطعه‌ای با یک ساز کوک‌شده). |
| سلفژ | خواندن نتها از روی خطوط حامل، اجرای ریتم، تقویت گوش موسیقایی و درک فواصل. | ذهن و گوش را آماده درک نتها و ریتم‌ها میکند (مثل کوک کردن ساز). |
اگر کاملاً مبتدی هستید، بهتر است با کلاس آواز شروع کنید و کم‌کم سلفژ را اضافه کنید. اما اگر قصد دارید مسیر حرفه‌ای و تخصصی را دنبال کنید (مانند آهنگسازی یا آواز حرفه‌ای)، پیشنهاد می‌شود که هر دو کلاس را به‌صورت همزمان شروع کنید. برای اطلاع از دوره های صداسازی و آواز کلیک کنید.
کلاسهای سلفژ در آموزشگاه آوای ماهان واقعا مفید بودن. یاد گرفتن نت خوانی و صداشناسی برام خیلی راحت‌تر شد.
آموزشگاه آوای ماهان با روش های درست و اصولی، سلفژ رو به من یاد داد. خیلی از پیشرفتم راضی‌ام.
آموزشگاه آوای ماهان با روشهای درست و اصولی، سلفژ رو به من یاد داد. خیلی از پیشرفتم راضی‌ام.
کلاسهای سلفژ در آوای ماهان رو به همه دوستداران موسیقی توصیه می‌کنم. آموزششون خیلی دقیق و جامع بود.
کلاس سلفژ خیلی به من در درک بهتر موسیقی کمک کرد. محیط آموزشگاه خیلی مناسب و استادها بسیار کاربلد هستند.
1 دیدگاه در “سلفژ”
سلام مرسی از شما بابت اطلاعات درباره سلفژ من واقعا سوال داشتم که سلفژ چی هست.